قرص فلوکستین چیست و چه کاربرد و عوارضی دارد؟

فلوکستین (Fluoxetine) یک داروی ضد افسردگی از گروه مهارکننده های بازجذب سروتونین است که استفاده از آن برای درمان افسردگی، اختلال وسواسی اجباری، اختلال هراس و پرخوری عصبی پذیرفته شده است.

حیطه اثر این دارو بسیار گسترده تر از موارد ذکر شده است و تنها پس از مصرف منظم آن اثرات مطلوب حتی ناخواسته ای در هر مصرف کننده دارد. از فلوکستین و با نام تجاری پروزاک، با عنوان داروی قرن یاد و ستایش می شود.

بیشتر بخوانید :  قرص تگرتول چیست و چه عوارض و کاربردهایی دارد؟

داروی فلوکستین را کی بخوریم؟

این دارو در ایران بصورت کپسول ۱۰و ٢٠ میلی گرم

و شربت ٢٠میلی گرم در ۵ میلی لیتر موجود می باشد.

فرم شربت بیشتر برای درمان مشکلات افسردگی و وسواس در اطفال استفاده می شود.

اگر این دارو بصورت یک نوبت در روز تجویز شود می توانید آن را هر زمان که راحت هستید مصرف کنید زیرا مشاهده شده است که این دارو برخی از افراد را دچار خواب آلودگی و برخی از افراد را دچار بی خوابی می کند به همین دلیل بسته به شرایط خودتان زمان مشخصی در شبانه روز را برای مصرف این دارو تعیین نمایید.

ممکن است پزشک شما درمان را با مقدار داروی کم شروع کند و پس از عادت کردن بدن،مقدار داروی شمارا افزایش دهد تا احتمال بروز عوارض ناشی از دارو کمتر شود.

این دارو با غذا تداخلی ندارد و میتوانید آن را قبل یا بعد از غذا مصرف نمایید.

کپسول را باید بصورت کامل میل کنید و از بازکردن یا جویدن آن خودداری نمایید و در صورتی که با بلع کپسول مشکل دارید می توانید از پزشک خود بخواهید که فرم دارویی شربت را برایتان تجویز نماید.

مصرف فلوکستین در شب

عوارض فلوکستین

در مدت درمان با این دارو ممکن است احساس خستگی و کوفتگی،سوء هاضمه و یا اسهال خفیف را تجربه کنید که با یک رژیم غذایی حاوی وعده های غذایی سبک و ساده و حاوی فیبر مناسب و با محدود کردن غذا های چرب و پر ادویه این علائم را کاهش دهید.

سردرد

تغییرات خلق و خو

عصبانیت و اضطراب

گیجی

ضعف وتاری دید نیزمی تواند از عوارض این دارو باشد.

مصرف این دارو ممکن است خشکی دهان ایجاد کند که برای برطرف نمودن آن می توانید از آدامس یا آبنبات های بدون شکر استفاده نمایید.

در ابتدای درمان با این دارو ممکن است افکار ناراحت کننده ی شما از گذشته بیشتر شوند اما نگران نباشید.

باید بدانید که این افکار ناشی از مصرف این دارو و شروع اثر بخشی آن می باشند و به مرور زمان برطرف می شوند.

بهتر است در این موارد افکار خودرا با نزدیکان و یا مشاور خود درمیان بگذارید و آگاهانه نسبت به برطرف کردن آنها اقدام نمایید .

مصرف الکل در مدت درمان با این دارو می تواند احتمال بروز عوارض ناشی از این دارو را افزایش دهد.

اگر برای اولین بار از این دارو استفاده می کنید ممکن است با تغییروضعیت سریع از حالت نشسته به ایستاده سرگیجه مختصری ایجاد شود کهبه مرور برطرف می شود.

این حالت طبیعی است. هنگام برخواستن ، به ارامیبلند شوید.

در صورتی که مبتلا به دیابت هستید ،مصرف این دارو ممکن است باعث افزایش قندخون شما شود لذا قندخون خودرا به صورت منظم چک کنید و با پزشک خود درمورد آن صحبت کنید.

یک عارضه ی خاص:

سندرم سروتونین یا مسمومیت با سروتونین یک عارضه ی خاص مربوط به داروهای موثر برروی سطح سروتونین می باشد که اگرچه احتمال وقوع آن کم است اما در صورت عدم رسیدگی درمانی می تواند تهدیدکننده ی حیات باشد.

این عارضه ناشی از فعالیت بیش از اندازه ی سروتونین در بدن می باشد .

در صورت مشاهده ی علایمی همچون

احساس برافروختگی

تعریق

بی خوابی و بی قراری

سفت شدن یا گرفتگی عضلات

پریشانی و تغییرات خلق و خو فورا تا پیش از مصرف نوبت بعدی این دارو به پزشک یا مرکز درمانی مراجعه نمایید.

تداخل دارویی فلوکستین

این دارو اثر وارفارین را افزایش می دهد. در مصرف همزمان با مهار کننده های مونوآمین، اکسیداز، اثرات مرکزی این داروها افزایش می یابد و خطر سمیت وجود خواهد داشت. غلظت پلاسمایی بعضی از داروهای ضد افسردگی سه حلقه ای توسط این دارو افزایش می یابد.

این دارو با افزایش آستانه تشنج و نیز با افزایش غلظت پلاسمایی کاربامازپین و فنی توئین اثر داروهای ضد صرع را تغییر می دهد. این دارو غلظت پلاسمایی هالوپریدول را افزایش می دهد.

مصرف همزمان این دارو با داروهای دوپامینرژیک موجب تحریک CNS و زیادی فشار خون می گردد. مصرف همزمان این دارو با لیتیم خطر سمیت CNS را افزایش می دهد. نیمه عمر آلپرازولام در صورت مصرف همزمان با این دارو ممکن است افزایش یابد.

نحوه مصرف فلوکستین

1. فلوکستین را دقیقا مطابق با دستور پزشک خود مصرف کنید. همه دستورالعمل های نوشته شده بر روی پاکت دارو را مطالعه کنید و طبق آن پیش بروید. پزشک ممکن است گاهی اوقات دوز را تغییر دهد. این دارو را در مقادیر کمتر یا بیشتر و یا طولانی تر از حد توصیه شده مصرف نکنید.
2. کپسول نجوید، نشکنید و خرد نکنید. کل آن را قورت بدهید .
3. دارو مایع را با سرنگ دوز، یا با یک قاشق مخصوص دوز یا فنجان دارویی، مشخص کنید. اگر دستگاه اندازه گیری دوز ندارید، از داروخانه تهیه کنید.
4. برای درمان اختلال افسردگی قبل از قاعدگی، دوز معمولی فلوکستین یک بار در روز در هنگام پریودی، و یا ۱۴ روز قبل از شروع پریودی است. دستورالعمل های دکتر را دنبال کنید.
5. ممکن است ۴ هفته طول بکشد تا علائم شما بهبود یابد. اگر علائم شما بهبودی نداشت، از دارو استفاده کنید و به پزشک خود بگوئید.
6. فلوکستین را به طور ناگهانی متوقف نکنید. توقف ناگهانی دارو باعث علائم ناخوشایندی می شود. از پزشک خود بپرسید چگونه به درستی فلوکستین را متوقف کنید.
7. فلوکستین را در دمای اتاق دور از گرما و رطوبت، نگهداری کنید.

اگر یک وعده قرص فلوکستین را فراموش کنم چه اتفاقی می افتد؟

بلافاصله پس از به یاد آوردن قرص فراموش شده را مصرف کنید. اگر تقریبا زمان قرص بعدی رسیده است قرص فراموش شده را مصرف نکنید. دارو اضافی برای جبران دوز از دست رفته مصرف نکنید. اگر دوز پروزاک(فلوکستین خارجی) هفتگی را فراموش کردید، به محض این که به یاد آوردید، دوز از دست رفته را مصرف کنید و ۷ روز بعد دوز بعدی را مصرف کنید.

با این حال، اگر زمان تقریبی دوز هفتگی منظم برنامه ریزی رسیده است، دوز از دست رفته را مصرف نکنید و قرص بعدی را طبق برنامه مصرف کنید. داروی اضافی برای جبران دوزهای از دست رفته مصرف نکنید.

قرص پروزاک یکی از برندهای فلوکستین خارجی که در بازار وجود دارد.

اطلاعات قبل از مصرف دارو

اگر می خواهید برای بیمار خود فلوکستین تجویز کنید و مایلید از تناسب این دارو با وضعیت جسمی او مطمئن شوید حتما درباره احتمال موارد زیر از بیمار اطلاعات بگیرید:

سیروز کبدی، بیماری های کلیوی، دیابت، گلوکوم، تشنج یا اپی لپسی، افسردگی شیدایی یا اختلال دوقطبی، سابقه سوءمصرف مواد، سابقه تفکر به خودکشی.

نکته های ایمنی هنگام تجویز فلوکستین

یادتان باشد که اگر برای بیمار خود فلوکستین تجویز می کنید ابتدا از داروهای مصرفی بیمار اطمینان کسب کنید زیرا فلوکستین نباید به همراه pimozide و thioridazine وهمچنین متیلن بلو تجویز شود.

همچنین از بیمار خود بپرسید که در ۱۴ روز گذشته آیا مهار کننده MAO مصرف کرده است یا نه؟ زیرا مصرف داروی فلوکستین با این گروه دارویی تناسب ندارد و می تواند منجر به یک تداخل دارویی خطرناک شود.

مهار کننده های MAO عبارتند از isocarboxazid, linezolid, phenelzine . rasagiline selegiline, tranylcypromine

درصورتی باید اجازه مصرف دهید که ۱۴ روز از آخرین مصرف بیمار بگذرد؛ سپس برای او فلوکستین تجویز کنید. در ضمن به بیمار هشدار دهید برای شروع دوباره مصرف ام.ای.اها صبر کنید تا پنج هفته از آخرین مصرف فلوکستین او بگذرد.

مصرف فلوکستین همزمان با برخی دیگر از داروها هم ممکن است باعث احساس خواب آلودگی یا افزایش سرعت تنفس شود، بنابراین به بیمار گوشزد کنید قبل از مصرف ضددردهای مخدر، قرص خواب، آرا م کننده های عضلانی، داروهای ضداضطراب و افسردگی یا تشنج حتما با شما تماس بگیرد.

داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی NSAID برای درد، التهاب مفاصل و تب هم می توانند با اثر فلوکستین تداخل داشته باشند؛ پس بیمار باید قبل از مصرف آسپرین، ناپروکسن، دیکلوفناک، ایبوپروفن و دیگر داروهایی از این دست با شما مشورت کند.

تریپتوفان ها

رقیق کننده های خون

داروهای ضددرد

داروهای درمان اضطراب – آلپرازولام، بوسپیرون، دیازپام

داروهای قلبی

داروهای تشنج مثلا کاربامازپین و فنی توئین هم می توانند با فلوکستین تداخل ایجاد کنند.

البته این راهنمای مختصر تمام تداخلات دارویی فلوکستین را دربرنمی گیرد و پزشک قبل از تجویز دارو باید حتما شرح حال دقیقی از بیمار خود بگیرد.

فلوکستین و اقدام به خودکشی – عوارض فلوکستین در دراز مدت

برخی آمارها نشان داده که بعضی جوانان تحت درمان با فلوکستین ممکن است در طول دوره درمان به خودکشی فکر کنند؛ بنابراین حتما بیمار خود را تحت نظر بگیرید و از او بخواهید به دفعات منظم به شما مراجعه کند تا بتوانید تغییرات خلق و خو و علائم بالینی او را به دقت زیر نظر بگیرید.

فلوکستین داروی لاغری نیست

همان طور که اشاره شد این روزها برخی در آرزوی لاغری داروی فلوکستین مصرف می کنند؛

این درحالی است که دکتر بقایی، ضمن ابراز تاسف از مصرف بی رویه و نادرست داروی فلوکستین در جامعه تاکید می کند که برخی موارد مصرف این دارو در جامعه مورد تایید منابع پزشکی نیست که از جمله این موارد می توان به درمان چاقی اشاره کرد.

جالب است بدانید برخی از متخصصان هم گاهی از روی سهل انگاری این دارو را برای درمان چاقی بیماران خود تجویز می کنند.

اطلاعات برخی از اعضای جامعه علمی کشور هم درباره این دارو ناقص است تا جایی که اگر کلمه فلوکستین را در موتور جست وجوی گوگل جست وجو کنیم می بینیم که در مقالات علمی منتشرشده توسط برخی دانشگاه های علوم پزشکی کشور، فلوکستین یک درمان بی ضرر برای چاقی معرفی شده که صد البته این تحقیقات از نظر علمی معتبر نیستند زیرا با بررسی آنها در مییابیم که نه تنها تعداد شرکت کنندگان در مطالعه کافی نبوده بلکه مدت زمان مطالعه روی این افراد هم کم بوده است.

دکتر محمد بقایی ضمن اعلام نتایج تحقیقات انجمن پزشکان خانواده آمریکا به همکارانش هشدار می دهد که فلوکستین را برای کاهش وزن تجویز نکنند و می گوید:

بنابه گزارش انجمن پزشکان خانواده آمریکا تا به حال هیچ عملکرد شناخته شده و تایید شده ای توسط مطالعات بالینی برای اثر کاهش وزن داروی فلوکستین معرفی نشده است.

شاید عده ای بگویند که با تجویز این دارو بیمارشان وزن کم کرده.

اما جامعه پزشکی باید بداند که بنا به تحقیقات دامنه دار و وسیع انجام شده در طول سه ماهه اول هیچ تفاوت معناداری بین فلوکستین و دارونماهای دریافتی از نظر کاهش وزن مشاهده نشده است اما در پایان هفته بیستم ضمن وجود تفاوت معنادار محققان دریافتند که فلوکستین باعث کاهش وزن می شود.

با ادامه این مطالعه در پایان یک سال اول آنها دریافتند هیچ تفاوتی در اثر کاهش وزن بین فلوکستین و دارونما وجود ندارد. همان طور که می بینید این تحقیق دامنه دار است و می توان نتیجه آن را تعمیم داد اما در تحقیقاتی که درباره فلوکستین در کشور ما انجام داده اند تعداد کمی از افراد تنها در مدت ۱-۲ ماه مورد بررسی قرار گرفته است که نتیجه چنین مطالعاتی به هیچ وجه قابل تعمیم به کل جامعه نیست

فلوکستین و بارداری:

سازمان غذا و داروی ایالات متحده (FDA) داروی فلوکستین را در گروه Cقرار داده است.

بر همین اساس استفاده از گروه داروهای ضد افسردگی SSRI در طول دوره بارداری می تواند بعد از تولد مشکات جدی از قبیل بیماری های ریوی برای کودک ایجاد کند؛ بنابراین اگر بیمار شما خانم، متاهل و در سنین باروری به سر می برد حتما به او گوشزد کنید که قبل از اقدام به بارداری تصمیم خود را با شما در میان بگذارد تا برای رویه درمانی او روشی جدید را در نظر بگیرید.

فلوکستین و شیردهی:

توجه داشته باشید که فلوکستین می تواند به شیر مادر منتقل شود؛

بنابراین ممکن است شیرخوار را به خطر بیندازد.

پس اگر بیمار شما در حال شیردهی است به فکر جایگزینی برای این دارو باشید.

حقایقی درباره داروهای ضد افسردگی

داروهای افسردگی به طور معمول برای رفع افسردگی در افراد غمگین تجویز می شوند اما این قرص ها کارکرد و تاثیرات پیچیده تری دارند.

در همین زمینه سایت مدیکال دیلی به حقایقی در مورد داروهای افسردگی اشاره کرده که شاید از آن ها اطلاع نداشته باشید:

– درمان اختلال روانی همچون درمان بیماری جسمی است:

داروهای افسردگی تاثیر فیزیکی و شیمیایی روی مغز و بدن دارند.

آن ها معمولا برای درمان افسردگی تجویز می شوند و روی انتقال دهنده های عصبی در مغز همچون

دوپامین

سروتونین

نوراپی نفرین تاثیر می گذارند.

این مواد شیمیایی می توانند در مغز توازن خود را از دست بدهند و به بروز افسردگی یا دیگر مشکلات مربوط به سلامت روان کمک کنند که داروهای افسردگی به متوازن شدن آن ها منجر می شود.

– تاثیر این داروها ممکن است چند هفته به طول انجامد:

در بیشتر افراد تاثیر داروهای افسردگی مدت سه هفته یا بیشتر زمان می برد تا ظاهر شود.

– تاثیر داروهای افسردگی در افراد متفاوت است:

گاهی اوقات این دارو برای همه افراد تاثیرگذار نیست. یک سوم از بیمارانی که داروهای افسردگی مصرف می کنند در بیماری خود روند بهبود را مشاهده می کنند، در یک سوم بیماران تاثیرات این داروها محدود است و در یک سوم هیچ تاثیری ظاهر نمی شود.

همچنین داروهای افسردگی عوارض جانبی بر بدن به جا می گذارند که معمول ترین آن ها شامل :

افزایش وزن

سندرم متابولیک

افزایش قند خون می شود اما نوع عوارض جانبی و شدت آن در افراد متفاوت است.

– داروهای افسردگی تنها برای درمان افسردگی تجویز نمی شوند:

ممکن است این داروها برای درمان دیگر اختلال ها همچون احساس خستگی یا حتی تسکین درد یا میگرن های مزمن نیز تجویز شوند.

دکتر نورمان سوسمان روانپزشک از دانشگاه نیویورک گفت：

داروهای ضد افسردگی برای بیماری های دیگر همچون اختلال دیسفوریک و اختلال های اضطراب از قبیل اختلال وسواس فکری عملی و اختلال ترس کاربرد دارند.

همچنین برخی از این داروها برای درمان درد تایید شده اند و حتی انواعی از آن ها برای ترک سیگار استفاده می شوند.

– تنها یک نوع داروی افسردگی وجود ندارد:

انواع مختلفی از این داروها وجود دارند که تاثیر هر کدام متفاوت است.

انتخاب داروی افسردگی صحیح همچون انتخاب لباس مناسب است و برای هر فرد منحصر به خود اوست.

گاهی اوقات پیش از انتخاب بهترین گزینه باید انواع مختلف آن امتحان شود.

– داروهای افسردگی فرد را شاد نمی کنند:

این داروها قرص های شادی آور نیستند و تاثیرگذاری آن ها زمان بر است.

– داروهای افسردگی شخصیت شما را تغییر نمی دهند:

این تصور که داروهای افسردگی شخصیت فرد را تغییر می دهند، صحیح نیست.

درحالیکه برخی داروهای افسردگی از قبیل بازدارنده های بازجذب سروتونین، واکنش به آن چه که شما را شاد یا ناراحت می سازد، کاهش می دهد اما شخصیت شما را تغییر نمی دهند.

– مصرف داروهای افسردگی به معنای دیوانه بودن نیست:

که مصرف این داروها به مفهوم دیوانه بودن یا داشتن مشکلات جدی نخواهد بود.

این داروها به همه افرادی که از افسردگی شدید رنج می برند یا تعادل مواد شیمیایی بدن آن ها تغییر کرده، کمک می کند.