اوراق بهادار با درآمد ثابت چیست؟
پیام غلامرضایی
مرداد ۳۱, ۱۴۰۱
5۰133
اوراق بهادار با درآمد ثابت جریانی از درآمد را برای سرمایه‌گذاران ایجاد می‌کنند و در نهایت نیز اصل مبلغ را در تاریخ سررسید به سرمایه‌گذاران برمی‌گردانند.
در این مقاله آکادمی دانایان به بررسی این سرمایه‌گذاری کم ریسک پرداخته است.
این اوراق بهادار نوعی از سرمایه‌گذاری است که در آن فرد سرمایه‌گذار در تاریخ‌های مشخصی، مبالغی را دریافت می‌نمایند و این روند تا زمان پایان تاریخ سررسید این اوراق ادامه خواهد داشت. در تاریخ سررسید نیز اصل مبلغ سرمایه‌گذاری شده توسط فرد به او بازگردانده می‌شود.
عنوان این اوراق به معنای دریافتی‌های با مقادیر ثابت نیست بلکه به جنبه اجباری بودن برنامه زمانی پرداخت‌ها اشاره دارد.
بازده اوراق بهادار با درآمد ثابت نسبت به سهام کمی کمتر بوده و در مقایسه با سپرده‌های بانکی، اندکی بیشتر است.
انواع اوراق بهادار با درآمد ثابت:
اوراق بهادار با درآمد ثابت به دو دسته اوراق بدهی و گواهی سپرده تقسیم می‌شوند و مهم‌ترین و رایج‌ترین آنها اوراق بدهی می‌باشد و به دلیل ریسک پایینی که دارد محبوبیت خاصی نزد سرمایه‌گذاران دارد.
یکی از راه‌های سرمایه‌گذاری کم ریسک استفاده از صندوق‌های با درآمد ثابت است، جهت مطالعه وارد شوید.
خصوصیات اوراق بدهی:
اوراق بدهی یکی از انواع اوراق بهادار است که به منظور تامین مالی بنگاه‌های اقتصادی منتشر می‌شود.
دارای ۱)تاریخ سررسید، ۲)ارزش اسمی، ۳)قیمت فروش، ۴)نرخ سود تا سررسید، هستند.
۱) تاریخ سررسید: تاریخ پایان دوره‌ی اوراق بدهی است، در این تاریخ منتشرکننده اوراق ارزش اسمی این اوراق را به دارندگان آنها پرداخت می‌کند.
۲) ارزش اسمی: در واقع همان اصل مبلغ وام است که باید در تاریخ سررسید به دارندگان اوراق پرداخت شود.
۳) قیمت فروش: دارندگان اوراق بدهی در صورت نیاز می‌توانند تا قبل از سررسید، اوراق خود را در بازار به فروش رسانده و به وجه نقد تبدیل کنند.
۴) نرخ سود تا سررسید: نرخ سودی است که از زمان خرید اوراق تا زمان سررسید آن نصیب دارندگان خواهد شد. نرخ سود تا سررسید برابر نرخ سود اسمی خواهد بود در غیر این صورت و در زمان بعد از انتشار این اوراق بازدهی موثر (YTM) ممکن است کمتر یا بیشتر از نرخ سود اسمی باشد، خریداران و فروشندگان اوراق بدهی معمولا بر اساس نرخ بازدهی موثر (YTM)تصمیم به معامله این اوراق می‌گیرند.
انواع اوراق بدهی:
اوراق قرضه با درجه سرمایه‌گذاری و اوراق قرضه بدون درجه سرمایه‌گذاری تقسیم می‌شوند:
- اوراق قرضه با درجه سرمایه‌گذاری
- این اوراق توسط شرکت‌هایی با ثبات بالا عرضه می‌شوند و دارای بهره کمتری نسبت به اوراق قرضه بدون درجه سرمایه‌گذاری می‌باشند چرا که ریسک سرمایه اصلی هم پایین‌تر است.
- اوراق قرضه بدون درجه سرمایه‌گذاری
- اوراق قرضه بدون درجه سرمایه‌گذاری تحت عنوان اوراق قرضه با بازدهی با هم شناخته می‌شوند به دلیل مقدار اعتبار پایینی که دارند احتمال پرداخت نشدن مبلغ اصلی توسط شرکت‌های صادرکننده این اوراق وجود دارد. بر همین اساس سرمایه‌گذاران مقدار سود بالاتری از شرکت‌های صادرکننده این نوع از اوراق طلب می‌کنند تا با این سود در صورت خسارت جبران بشود.
تفاوت اوراق قرضه با اوراق مشارکت
اوراق مشارکت نوعی اوراق قرضه محسوب می‌شود با این تفاوت که این اوراق جهت تامین طرح‌های عمرانی، خدماتی و تولیدی به کار می‌روند و توسط دستورالعمل‌ها و شرایط بانک مرکزی کنترل می‌شوند در حالی که اوراق قرضه برای صادرکننده محدودیت خاصی قائل نیستند و شرکت انتشاردهنده می‌تواند سرمایه کسب شده از اوراق قرضه را در هر سرمایه‌گذاری به کار ببرد.
گواهی سپرده
گواهی سپرده دارای تاریخ انقضای کمتر از ۵ سال می‌باشد و دارای نرخ بهره‌ای کمتر از اوراق قرضه می‌باشد اما این مقدار سود از حساب‌های عادی پس‌انداز بانک بیشتر می‌باشد.
گواهی سپرده شامل ۱)گواهی سپرده مدت‌دار ویژه سرمایه‌گذاری عام و ۲)گواهی سپرده مدت‌دار ویژه سرمایه‌گذاری خاص می‌باشد:
۱)به سپرده‌ای گفته می‌شود که نزد بانک با سررسید مشخص افتتاح شده باشد این گواهی ویژه سرمایه‌گذاری عام، با نام یا بی‌نام بوده و شرایط عمده قرارداد سپرده‌گذاری در آن ذکر می‌شود.
۲)سپرده مدت‌دار ویژه سرمایه‌گذاری خاص به سپرده‌هایی گفته می‌شود که بانک برای تجهیز امکانات و تامین منابع مالی طرح‌های جدید تولیدی، خدماتی، ساختمانی، توسعه و تکمیل طرح‌های سودآور موجود با سررسید مشخص افتتاح می‌کند و این اوراق را در ازای افتتاح سپرده مدت‌دار ویژه سرمایه‌گذاری خاص صادر می‌کند.
علاوه بر دو مورد ذکر شده به انواع دیگری از اوراق بهادار با درآمد ثابت می‌پردازیم:
- اوراق قبوض خزانه‌داری
- نوعی از اوراق بهادار با درآمد ثابت است که دولت این اوراق را صادر می‌کند تا بتواند بدهی‌هایش را بپردازد.
- اوراق قرضه شهرداری
- نوعی از اوراق قرضه دولتی است، این اوراق می‌تواند تاریخ‌های منقضی شدن زیادی داشته باشد که طی آنها بخشی از پول اصلی به صورت جداگانه واریز شده تا در نهایت کل مبلغ وام داده شده بازپرداخت شوند.
- سهام ممتاز
- شرکت‌های سهامی در اینجا تحت عنوان سهام ممتاز است که به سرمایه‌گذاران سود سهام ثابتی را اختصاص می‌دهد و به عنوان درصدی از ارزش سهم در یک تاریخ از پیش تعیین شده می‌باشد.
- در قیمت سهام ممتاز نرخ‌های بهره و تورم تاثیرگذار هستند و سود تولیدی این دسته از سهام نسبت به انواع اوراق قرضه بیشتر است.
ریسک‌های اوراق بهادار با درآمد ثابت
- ریسک تورم می‌تواند در صورت بالا بودن قیمت‌ها بیش از نرخ بهره پرداختی توسط اوراق قرضه با درآمد ثابت مشکل‌ساز باشد.
- در صورتی که نرخ بهره با سرعتی بالاتر نسبت به ارزش اوراق بهادار با درآمد ثابت افزایش یابد، سرمایه‌گذاران از نگه داشتن اوراق بهاداری که سود کمتری برایشان دارد خارج می‌شوند؛
- اوراق بهادار با درآمد ثابت معمولا نرخ بهره و سود کمتری را نسبت به انواع دیگر سرمایه‌گذاری‌ها تامین می‌کند.
- از آنجا که سرمایه‌گذاری با درآمد ثابت نرخ سود کمتری نسبت به انواع سرمایه‌گذاری‌ها پیشنهاد می‌کنند، احتمال از دست رفتن فرصت‌های کسب درآمد وجود دارد.
مزایای اوراق بهادار با درآمد ثابت
- حفظ اصل سرمایه
- سرمایه‌گذاری مطمئن با درجه ریسک بسیار پایین
- تضمین اعتبار و بازگشت سرمایه
- سرمایه‌گذاری از طریق اوراق بهادار با درآمد ثابت تقریبا یک سرمایه‌گذاری بدون ریسک می‌باشد، چرا که ریسک کلی سبدهای سهامی سرمایه‌گذاری را کاهش می‌دهد و از آنها در برابر نوسانات و یا حرکات شدید قیمتی بازار محافظت می‌کنند.
- از دیگر مزایای سرمایه‌گذاری از طریق اوراق بهادار با درآمد ثابت اولویت پرداخت پول دارندگان آن در زمان ورشکستگی یک شرکت است.
اوراق بهادار با درآمد ثابت و بورس
اوراق بهادار با درآمد ثابت به آسانی توسط کارگزاری‌ها مبادله می‌گردند و صندوق‌های سرمایه‌گذاری مشترک و صندوق‌های معامله شده در بازار بورس شامل انواع مختلفی از اوراق بهادار در سبدهای خود هستند.
این نوع سرمایه‌گذاری در بازار بورس مناسب برای افرادی است که ریسک گریز باشند چرا که ریسک این سرمایه‌گذاری بسیار پایین است.
برای مطالعه‌ی بیشتر پیرامون اوراق با درآمد ثابت وارد شوید.
نتیجه
اوراق بهادار با درآمد ثابت بر خلاف اوراق بهادار با درآمد متغیر جایی که در آن پرداخت‌ها بر اساس معیار مبنایی چون نرخ‌های سود کوتاه مدت تغییر می‌کند، پرداخت‌های اوراق بهادار با درآمد ثابت از قبل مشخص است و یک نرخ ثابت دارد.
تمامی اوراق قرضه دارای ریسک اعتبار می‌باشند، و همچنین ریسک عدم پرداختی که البته بستگی به میزان اعتبار مالی صادرکننده آنها دارد.
اوراق بهادار با درآمد ثابت ابزارهایی بر پایه بدهی هستند که به خریدارشان مقدار مشخصی سود را طبق نرخ از پیش تعیین‌شده میپردازند که به آن پرداختی‌های کوپنی نیز گفته می‌شوند، این پرداخت سود معمولا به شکل شش ماه انجام می‌شود و اصل پولی که وام داده شده بود توسط سرمایه‌گذار در تاریخ انقضا به او بازگردانده خواهد شد.
با این حال همیشه باید در نظر داشت که قیمت اوراق قرضه و همچنین اوراق بهادار با درآمد ثابت نیز می‌توانند به صورت کاهشی یا افزایشی باشند و با وجود اینکه نرخ پرداخت سود در اوراق قرضه با درآمد ثابت می‌ماند، هیچ تضمینی در مورد ثابت ماندن قیمت آنها در طی دوران معتبر بودن این اوراق قرضه وجود ندارد.
این نوع سرمایه‌گذاری معمولا سود کمتری را نصیب سرمایه‌گذاران می‌کند و ارزش آنها به کندی افزایش می‌یابد، مبلغ کل سرمایه‌گذاری شده ممکن است برای مدت طولانی در گرو باشد و در نتیجه اگر سرمایه‌گذار زود هنگام از این پول استفاده کند دچار ضرر و زیان‌هایی شود.
