آمادگی برای شرکت در کنکور سراسری و کسب موفقیت در این آزمون می‌تواند یکی از مهم‌ترین مراحل زندگی تحصیلی هر دانش‌آموزی باشد. در این مقاله دورخیز قصد داریم به یک مسئله مهم یعنی رایج‌ترین اشتباهات کنکوری‌ها و ۱۰ مورد از راهکارهای مؤثر جهت دوری از آنها اشاره کنیم. بنابراین شما داوطلبان کنکور برای موفقیت در این آزمون سرنوشت ساز باید با تلاش زیاد خود، از تکرار اشتباهات کنکوری‌ها خودداری کنید. ممکن است در حال حاضر موضوعی که ذهن شما را به خودش درگیر کرده در این مقاله باشد، پس تا انتهای آن همراه ما بمانید.
رایج‌ترین اشتباهات کنکوری‌ها کدام‌اند؟
همه ما با این مسئله به خوبی آشنا هستیم که سال کنکور به هیچ وجه زمان آزمون و خطای ما نیست. به همین دلیل در درجه اول باید قبل از شروع مطالعه برای کنکور با رایج‌ترین اشتباهات کنکوری‌ها آشنا شویم. آگاهی از این اشتباهات کنکوری‌ها به شما کمک می‌کند تا بتوانید عملکرد خود را به حد قابل قبول برسانید و از پراکندگی ذهن خود جلوگیری کنید.
بنابراین در این بخش به توضیح مهم‌ترین اشتباهات کنکوری‌ها از جمله برنامه‌ریزی درسی نامناسب، انتخاب منابع نامناسب، مطالعه بدون برنامه و هدف، عدم مدیریت زمان، داشتن استرس و اضطراب بیش از حد، تقلید کورکورانه از دیگران، کمبود خواب و استراحت، تغذیه نامناسب، حضور در کلاس‌های کنکور غیرضروری وعدم استفاده از مشاوره و راهنمایی می‌پردازیم. آگاهی از این موارد به شما کمک خواهد کرد تا به مرور زمان مطالعه سودمندتری داشته باشید و فرصت خود را به طور کاملاً بهینه مدیریت کنید.
برنامه‌ریزی درسی نامناسب
یکی از رایج‌ترین اشتباهات کنکوری‌ها این است که در برنامه‌ریزی برای کنکور مواردی مثل شرایط زندگی و محیط خانواده و نیازهای خود را در نظر نمی‌گیرند. در نتیجه چیدمان برنامه درسی آنها هم به درستی انجام نمی‌شود.
به همین دلیل با گذشت چند هفته از آغاز برنامه درسی، درک درستی از مباحث نخواهند داشت و صرفاً می‌خواهند از نظر کمیت به برنامه برسند و از مطالعه باکیفیت غافل می‌شوند. همچنین با افزایش حجم محتوای درسی، عدم وجود یک ساختار اصولی و منطقی در برنامه مطالعاتی موجب فراموشی مطالب اصلی خواهد شد.
یکی دیگر از تأثیرات کلیدی و مهم درس خواندن بدون برنامه‌ریزی دقیق و اصولی این است که همگام شدن با جریان کلاس را برای شما بسیار دشوار می‌کند. بنابراین داشتن یک برنامه قابل دسترس و شخصی‌سازی شده ضروری است تا شما را به کسب موفقیت و تحصیل در رشته دلخواه‌تان برساند.
انتخاب منابع نامناسب
انتخاب و مطالعه منابع نامناسب و غیرضروری از دیگر اشتباهات کنکوری‌ها است و می‌تواند وقت، انرژی و هزینه شما داوطلبان را هدر دهد. امروزه منابع زیادی برای مطالعه در دسترس‌تان قرار دارند. اما نکته مهم این است که منابع آموزشی را مطابق با نیاز و سطح خودتان تهیه کنید تا از سردرگمی و اتلاف وقت شما جلوگیری شود.
مطالعه بدون برنامه و هدف
از ابتدای کار، درس خواندن با برنامه را بسیار جدی بگیرید. چون مطالعه بدون داشتن یک برنامه منسجم و هدف مشخص، باعث بی‌نظمی و آشفتگی در روند مطالعه شما می‌شود. یکی از اشتباهات کنکوری‌ها همین مورد است. چون بدون یک برنامه درسی هدفمند نمی‌توانید به طور پیوسته و منظم به برنامه مطالعاتی خود متعهد بمانید. بنابراین ممکن است چند بار مسیر خود را تغییر دهید و از جریان اصلی دور شوید. اینجاست که شما به شدت احساس خستگی می‌کنید و خود را ناتوان می‌بینید.
عدم مدیریت زمان
از جمله دیگر اشتباهات کنکوری‌ها، مطالعه بدون زمان‌بندی است. این مورد باعث می‌شود عملکرد تحصیلی شما به شدت افت کند. شما به عنوان یک داوطلب کنکور سراسری باید یاد بگیرید که چگونه زمان خودتان را به طور صحیح مدیریت کنید و هر ساعت از شبانه روز را برای مطالعه چه درسی اختصاص دهید. در واقع مطالعه بدون تعیین زمان مشخص برای هر درس، شما را با یک روز شلوغ روبرو می‌کند. همچنین باعث می‌شود به راحتی برنامه خود را کنار بگذارید و فرصت‌ها را از دست بدهید.
استرس و اضطراب
در ابتدا باید به این نکته قابل توجه اشاره کنیم که داشتن اضطراب در سال کنکور تا حدی طبیعی است. همه ما با قرار گرفتن در ماراتن آزمون سراسری مضطرب می‌شویم، چون قرار است در یک روز و ساعت مشخص کل آموخته‌های خود را بسنجیم و در رقابت با سایر داوطلب‌ها وضعیت ما مشخص می‌شود.
اما این را هم بدانید که استرس و اضطراب بیش از حد به عنوان یکی دیگر از اشتباهات کنکوری‌ها، عملکردتان را در سال کنکور تحت تأثیر منفی قرار دهد. سطح بالای استرس، سلامت روان و جسم را مختل می‌کند و درد عضلانی، سر درد و حالت تهوع و معده درد از پیامدهای نامطلوب آن است.
یکی دیگر از عواملی که باعث افزایش سطح استرس و اضطراب شما است، فکر کردن بیش از حد به مطالبی است که هنوز آنها را مطالعه نکردید و یا به طور کامل روی آنها مسلط نشدید. این حد از کمال‌گرایی مانع اصلی موفقیت شما به حساب می‌آید چون می‌خواهید به ۱۰۰ % محتوای کنکور سراسری تسط پیدا کنید.
اما این نکته را بدانید که مضطرب بودن شما باعث می‌شود با فکر به آینده، از زمان حال غافل شوید. به همین دلیل باید صرفاً روی لحظه اکنون و همان مطلبی که مشغول یادگیری آن هستید تمرکز کنید و برنامه هر روز را دقیقاً در همان روز انجام دهید تا به نتیجه مطلوب برسید.
تقلید کورکورانه از دیگران
یکی دیگر از مهم‌ترین اشتباهات کنکوری‌ها که باید به آن اشاره کنیم این است که خود را دائماً با دیگران مقایسه می‌کنند و با تقلید از برنامه سایر رقبا، خودشان را ناتوان می‌بینند.
اما این را بدانید که اگر در برنامه‌ریزی خودتان به تفاوت‌های فردی، استعداد و شرایط خود توجه نکنید به مرور احساس افسردگی می‌کنید چون نمی‌توانید خود را به برنامه دیگران برسانید. بنابراین سعی کنید با خودداری از تقلید کورکورانه از دیگران و سایر همکلاسی‌ها، مسیری را انتخاب کنید که برای خودتان مناسب است.
کمبود خواب و استراحت
به عنوان یکی دیگر از اشتباهات کنکوری‌ها، کمبود خواب و استراحت لازم در طول روز می‌تواند باعث خستگی و کاهش تمرکز شما شود. این را هم بدانید که نداشتن خواب کافی می‌تواند یادگیری مطلب جدید را به میزان ۴۰ درصد کاهش دهد و عملکرد معمول و عادی ذهن شما را مختل کند. همچنین با بی‌خوابی کارکرد هیپوکامپ مغز که مسئول ساخت خاطرات تازه و حافظه است، مختل شده و روند پیشرفت تحصیلی شما افت می‌کند.
تغذیه نامناسب
در سال کنکور باید به وضعیت سلامت جسمی خود توجه ویژه‌ای داشته باشید. مثلاً یک سرماخوردگی ساده می‌تواند شما را از برنامه درسی‌تان عقب بیندازد. یکی دیگر از اشتباهات کنکوری‌ها مصرف غذای ناسالم است.
این مورد در تمرکز و دقت‌تان تأثیر منفی دارد. مصرف کم مواد مغذی و ویتامین‌ها ترشح دوپامین مغز را که نقش مهمی در یادگیری دارد، به میزان قابل توجهی کاهش می‌دهد. بنابراین احساس خستگی شما در طول روز می‌تواند یکی از اثرات رژیم غذایی نامناسب باشد.
حضور در کلاس‌های کنکور غیرضروری
یکی از مهم‌ترین اشتباهات کنکوری‌ها حضور در کلاس‌های کنکور غیرضروری است. این مورد می‌تواند وقت و هزینه شما داوطلبان کنکوری را هدر دهد. اغلب داوطلب‌ها بعد از آزمون می‌گویند ای کاش زمان بیشتری داشتیم.
در واقع زمان ارزشمند‌ترین دارایی شما در سال منتهی به کنکور سراسری است. بنابراین رفتن به کلاس‌های غیرضروری و توجه به صحبت‌های معلمی که تجربه کافی ندارد می‌تواند انرژی‌تان را تا حد زیادی کاهش دهد.
عدم استفاده از مشاوره و راهنمایی
عدم استفاده از مشاوره و دریافت راهنمایی از افرادی که قبلاً همین مسیر شما را طی کرده‌اند باعث می‌شود اشتباهات کنکوری‌ها را دوباره تکرار کنید. همانطور که قبلاً هم اشاره کردیم نباید در سال کنکور وقت خود را صرف این کنید که برای هر درس چه کاری انجام دهید.
چون مشاور شما می‌تواند این موارد مهم را به راحتی در اختیارتان قرار دهد. بنابراین از نکات مورد تأکید مشاور خود به دقت استفاده کنید تا بتوانید بخش‌های مهم هر درس را تشخیص دهید.
راهکارهای دوری از اشتباهات کنکوری‌ها
در بخش قبل به ۱۰ مورد از رایج‌ترین اشتباهات کنکوری‌ها اشاره کردیم. در این قسمت قصد داریم راهکارهای سادهای را توضیح دهیم تا شما بتوانید ضمن تشخیص اشتباه رایج خود در روند مطالعه و یادگیری، با برنامه‌ریزی دقیق و هدفمند به نتیجه دلخواه‌تان برسید.
برنامه‌ریزی درسی مناسب
با توجه به شرایط و نیازهای خود، برنامه‌ریزی درسی مناسب و متناسبی انجام دهید. بنابراین مهم است که از قبل اهداف و مقاصد روشنی را برای مطالعه خودتان تعیین کنید و برنامه شما باید مطالب درسی را به طور جامع پوشش دهد.
سعی کنید ضمن مطالعه همزمان تستی و تشریحی، مبحثی را به طور کامل حذف نکنید چون ممکن است سؤال سادهای از آن موضوع طرح شود. بنابراین شما می‌توانید از نمونه برنامه‌ریزی کنکور در سایت دورخیز هم استفاده کنید.
این نکته مهم است که برنامه‌ریزی شخصی‌سازی شده در سال کنکور باید بر اساس شرایط شما طراحی شود. در واقع با داشتن این برنامه درسی، مشخص می‌شود که در هر روز باید چند ساعت را برای مطالعه و تسلط روی هر درس اختصاص دهید. مرور طبقه‌بندی شده را هم در برنامه خود فراموش نکنید. چون تمرین و تکرار مطالب به تثبیت آن در ذهن شما کمک می‌کند.
انتخاب منابع مناسب
برای دوری از تکرار اشتباهات کنکوری‌ها در قدم اول روی نکات برجسته کتاب درسی خود مسلط شوید. مطالعه منابع معتبر می‌تواند به ذهن شما نظم بهتری دهد. مهندسی هوشمندانه منابع نیز به شما کمک می‌کند تا براساس برنامه خود، بهترین منبع را تهیه کنید. بنابراین با توجه به میزان آگاهی خود از محتوای کتب اصلی، منابع مناسب و متناسب کمک درسی را انتخاب کنید.
همچنین در هنگام مطالعه خود سبک یادگیری‌تان را در نظر بگیرید و به جای تهیه کتب متعدد، زمان خود را روی یادگیری اطلاعات ضروری متمرکز کنید. به این موضوع هم باید اشاره کنیم که بهتر است قبل از خرید منبع مورد نظرتان حتماً از مشاور خود مشورت بگیرید و یکبار کتاب را همراه با مشاور تحصیلی خود ورق بزنید تا با لحن بیان مطالب آن بیشتر آشنا شوید.
به یاد داشته باشید که یک منبع مناسب و قابل اعتماد باید بتواند شما را به حد تسلط برساند و با داشتن سؤالات تألیفی استاندارد و طبقه‌بندی شده، ذهن شما را برای پاسخگویی به تست‌های سطوح مختلف آماده کند.
در واقع یک منبع مطالعه خوب به شما ایده می‌دهد تا چطور در روز کنکور بتوانید از راه درست و در مدت زمان تعیین شده، به پاسخ برسید. پس با مسلط شدن روی منبع مورد نظرتان می‌توانید به ذهن طراح تست نزدیک شوید و با فکر به سؤالات احتمالی، آنها را پیش‌بینی کنید.
مطالعه با برنامه و هدف
برای مطالعه خود برنامه و هدف مشخصی داشته باشید. اشتباهات کنکوری‌ها باعث می‌شود الویتهای یادگیری را کنار بگذارند و به آنها توجه نکنند. بنابراین شما باید همراه با تدریس معلم پیش بروید تا از برنامه کلاس جا نمانید. در واقع ساعت حضور در کلاس درس یک بخش مهم از برنامه زمانی شما محسوب می‌شود.
به همین دلیل برای شرکت فعال خود در کلاس حتماً هدف‌گذاری کنید. مطالب را از قبل پیش خوانی کنید و ضمن طراحی سؤال، بعد از مطالعه سعی کنید نکات مبهم را از معلم خود بپرسید.
مدیریت زمان
یاد بگیرید که چگونه زمان خود را به طور صحیح مدیریت کنید. داشتن دفتر برنامه‌ریزی هم به شما کمک می‌کند تا با افزایش تدریجی ساعت مطالعه، سطح کیفی یادگیری خود را بالا ببرید.
همچنین مدیریت زمان موجب می‌شود تا دیگر اشتباهات کنکوری‌ها را انجام ندهید و ضمن داشتن تعادل در برنامه درسی خود، بیش از حد وقت‌تان را صرف مطالعه یک درس نکنید.
بنابراین با تعیین زمان مشخص برای هر درس، برنامه شما اصلاً یکنواخت نیست و می‌توانید به درس‌های تعیین شده هر روز برسید. با این کار قطعاً برنامه مرور مطالب هم مشخص می‌شود و به یک آرامش نسبی می‌رسید.
کنترل استرس و اضطراب
یکی از مواردی که در سال کنکور باید به آن توجه کنید کنترل صحیح اضطراب کنکور است. بنابراین با استفاده از تکنیک‌های مختلف، استرس و اضطراب خود را مدیریت کنید. ابتدا روی مهم‌ترین موضوعات تمرکز کنید تا با اعتماد به نفس بیشتری، استرس‌تان را کاهش دهید. همچنین با داشتن ۱۵ دقیقه استراحت در بین فواصل یادگیری، ذهن شما با آرامش بیشتری روی موضوعات مختلف متمرکز می‌شود.
انتخاب مسیر مناسب
برای دوری از تکرار اشتباهات کنکوری‌ها، مسیری را برای مطالعه خود انتخاب کنید که متناسب با سطح خودتان است و برای شما طراحی شده باشد. بنابراین باید الویتهای خود را تشخیص دهید. یعنی در سال کنکور باید دقیقاً بدانید در کجای مسیر یادیگری قرار دارید و این کار تنها با داشتن یک برنامه دقیق و قابل دسترس امکان‌پذیر است.
خواب و استراحت کافی
برای کاهش تکرار اشتباهات کنکوری‌ها، تمرکز روی مباحث مهم برای یک امر حیاتی و تأثیرگذار است. به همین دلیل باید به اندازه کافی بخوابید و استراحت کنید. دوش گرفتن و نوشیدن دمنوش بابونه قبل از خواب به شما کمک می‌کند تا در دوران کنکور خواب با کیفیتی داشته باشید. بنابراین سعی کنید تا دیر وقت بیدار نمانید و پیام‌های شبکه‌های اجتماعی خود را موقع خواب چک نکنید. چون ذهن شما بعد از یک روز مطالعه و تلاش به آرامش احتیاج دارد.
تغذیه مناسب
تغذیه کنکوری‌ها موضوعی است که والدین باید به آن به طور ویژه اهمیت دهند. به همین دلیل سعی کنید در سال کنکور از یک رژیم غذایی سالم و مناسب پیروی کنید که انرژی مورد نیاز‌تان را در طول روز فراهم کند.
مصرف مقدار کافی چربی، کربوهیدرات، فیبر و پروتئین به مغز کمک می‌کند تا عملکرد طبیعی خود را داشته باشد. همچنین این را بدانید که غذایی که میل می‌کنید روی مود و حال و هوای شما تأثیر قطعی دارد. بنابراین در دوران کنکور هرچه مواد مغذی‌تری مصرف کنید یادگیری شما بازدهی بهتری خواهد داشت.
حضور در کلاس‌های کنکور ضروری
دقت داشته باشید که در سال کنکور باید فقط در کلاس‌های کنکور ضروری و مفید شرکت کنید. به یاد داشته باشید که در کلاس حتماً سؤالات خود را از معلم بپرسید و از این کار اصلاً خجالت نکشید. شاید سؤال شما از جمله نکات مهم و حائز اهمیت کنکوری باشد. بنابراین این را بدانید که سر کلاس فرصت آزمون و خطا دارید.
اما باید با راهنمایی یک معلم حرفه‌ای و مطالعه دقیق کتاب، اشتباه خود را اصلاح کنید تا در حل سؤالات مشابه آن، دیگر اشتباه نکنید. چون پاسخ غلط به یک سؤال کنکور می‌تواند وضعیت و رتبه شما را تغییر دهد. بنابراین حل اشتباه یک سؤال موضوع مهمی است که نباید آن را در جلسه آزمون تکرار کنید.
استفاده از مشاوره و راهنمایی
در حین مطالعه و یادگیری حتماً از مشاوره و راهنمایی افراد متخصص برای موفقیت در کنکور خود استفاده کنید. شما گاهی اوقات در سال کنکور به دلیل حجم بالای مطالب درسی ممکن است نتوانید عوامل محیطی را به خوبی مدیریت کنید. بنابراین استفاده از کمک مشاوران مجرب در این مورد می‌تواند از اتلاف وقت شما جلوگیری کند. چون مشاور کنکور با سالها تجربه خود دقیقاً می‌داند چطور باید شما را هدایت کند تا اشتباهات کنکوری‌ها تکرار نکنید و دقیقاً به رتبه و رشته دلخواه خودتان برسید.
نتیجه‌گیری
در این مقاله دورخیز به ۱۰ مورد از اشتباهات کنکوری‌ها پرداختیم. با دوری از تکرار اشتباهات رایج کنکوری‌ها می‌توانید مسیر موفقیت خود را هموارتر کنید. در ادامه به راهکارهای مؤثر در کاهش این اشتباهات هم اشاره کردیم. بنابراین با استفاده از این روش‌های مؤثر و در دسترس، به راحتی می‌توانید شانس خود را برای موفقیت در کنکور به میزان قابل توجهی افزایش دهید و در رقابت با سایر داوطلب‌ها، در جایگاه رتبه برترها قرار بگیرید.