فرش، به عنوان یکی از آثار هنری و فرهنگی بافته شده از الیاف گیاهی یا حیوانی، همواره به عنوان نمادی از زیبایی و هنر شناخته شده است. اما گاهی اوقات، یکی از چالش‌هایی که ممکن است با مرور زمان به وجود آید، تغییر رنگ فرش‌هاست. این تغییرات ممکن است از طریق تأثیرات مختلفی همچون نور، رطوبت، شوینده‌ها و حتی عوامل طبیعی نظیر دما، به وقوع بپیوندد.
در این مقاله از قالیشویی شهاب، به بررسی علل تغییر رنگ فرش خواهیم پرداخت و سعی خواهیم کرد تا پشت پرده‌های این تغییرات را فهمانده و راهکارهایی برای حفظ زیبایی و اصالت این آثار هنری ارائه دهیم. بدین منظور، با ما همراه باشید تا به دنیایی عمیق‌تر از تغییرات رنگ در فرشها نگاهی بیندازیم و رازهایی که ممکن است برای بسیاری از ما پنهان باشد، کشف شود.
انواع تغییرات رنگ فرشها
به طور معمول، رنگ فرشها با گذر زمان تحت تأثیرات مختلفی مانند گرد و غبار، نور مستقیم خورشید، لکه‌ها و مواد شیمیایی قرار می‌گیرند که می‌تواند باعث تغییر رنگ آنها شود. برای جلوگیری یا کاهش این مسائل، مراقبت دقیق و منظم از فرشها لازم است.
برای جلوگیری از تغییر رنگ فرش به خاکستری ناشی از گرد و خاک، منظم و دقیق جاروکشی و استفاده از جاروبرقی می‌تواند کمک کننده باشد. این اقدامات به حفظ شفافیت و زیبایی ظاهری فرش کمک می‌کند.
همچنین، برای جلوگیری از زرد شدن فرش، می‌توانید از تابش مستقیم نور خورشید پرهیز کنید. استفاده از پد‌ها و چسب‌های مخصوصی که توسط قالیشویی‌های پیشرفته استفاده می‌شود، می‌تواند کمک کننده باشد تا فرش از زردی جلوگیری کند.
سفید شدن رنگ فرش معمولاً ناشی از لکه‌ها و مواد شیمیایی است که استفاده می‌شود. برای پیشگیری از این موارد، بهتر است از استفاده از مواد شیمیایی قوی خودداری کرده و در صورت لکه، سریعاً آن را پاک کنید.
در مورد تغییر رنگ فرش به قهوه‌ای، عوامل مختلفی ممکن است این اتفاق را ایجاد کنند. معمولاً فرش‌هایی که الیاف سلولزی دارند، ممکن است با گذر زمان به رنگ قهوه‌ای تمایل داشته باشند. برای حفظ رنگ فرش، مراقبت منظم و استفاده از روش‌های مناسب شستشو و نگهداری توصیه می‌شود.
استفاده از روش‌های مراقبتی مناسب و انتخابی با کیفیت بالا می‌تواند به حفظ رنگ و زیبایی فرشها کمک کند و از تغییر رنگ آنها جلوگیری کند.
علت تغییر رنگ فرش
گنجینه‌های زیبای ما، یعنی فرش‌های ایرانی، نه تنها نماد تاریخ و فرهنگ ما هستند بلکه با نقوش و طراحی‌های خاص خود، در زیر پای ما آرام جای گرفته‌اند و خاطرات زندگی ما را در الیاف خود حفظ می‌کنند. از این رو، حفظ ظاهر و زیبایی این گنجینه‌ها برای ما امری بسیار حیاتی است. در ادامه به مهم‌ترین عواملی که می‌توانند به تغییر رنگ فرش ها ایجاد کنند، اشاره خواهیم کرد:
۱. شست و شوی نامناسب و غیر اصولی فرش:
شست و شوی فرش باید با اصول و با توجه به جنس فرش انجام شود. برای فرش‌های دست باف، از شست و شویی خودداری کنید که ممکن است بافت طبیعی آن را تحت تأثیر قرار دهد و رنگ آن را تغییر دهد. همچنین، برای فرش‌های ماشینی، نباید زیاد شست و شو داده شوند تا نرمی و زبری طبیعی آنها از بین نروند.
۲. تابش مستقیم آفتاب روی فرش:
تابش مستقیم آفتاب می‌تواند باعث از بین رفتن جلای فرش شود و رنگ‌های آن را کمرنگ کند. از قرار گرفتن فرش در معرض نور مستقیم آفتاب به‌خصوص در ساعات آتشین جلوگیری کنید.
۳. وجود گرد و غبار و آلودگی:
وجود گرد و غبار و آلودگی بر روی فرش می‌تواند باعث از دست رفتن جلای آن شود. نظافت دوره‌ای و با استفاده از ابزارهای مناسب می‌تواند از این مشکل جلوگیری کند.
۴. تغییر رنگ فرش بر اثر شست و شو نامناسب:
مواد شوینده حاوی اسیدهای تند یا مواد شیمیایی قوی برای شست و شو استفاده نشود. باید از مواد مناسب و با احترام به جنس و طبیعت فرش استفاده کرد تا رنگ آن تغییر نکند و بافت آن حفظ شود.
به‌طور کلی، در حفظ و نگهداری این گنجینه‌های زیبا، رعایت اصول نظافت و استفاده از روش‌های مناسب شست و شو از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.
راه‌های جلوگیری از تغییر رنگ فرش
برای جلوگیری از تغییر رنگ فرش، اقداماتی را می‌توان انجام داد که به حفظ رنگ و زیبایی آنها کمک کند. اولین گام مهم، نظافت منظم و دقیق فرش است. جاروکشی منظم به ویژه با استفاده از جاروبرقی، از جمع‌آوری گرد و خاک جلوگیری می‌کند و از ایجاد زنگ‌زدگی یا تغییر رنگ به خاطر آنها جلوگیری می‌کند.
علاوه بر این، از تابش مستقیم نور خورشید بر روی فرشها پرهیز کنید. تابش مستقیم نور خورشید می‌تواند باعث زرد شدن رنگ فرش شود. استفاده از پرده‌ها یا سایر وسایل محافظتی می‌تواند در کاهش تأثیرات مخرب نور خورشید کمک کند.
همچنین، در صورت بروز لکه‌ها، سریعاً آنها را پاک کنید. استفاده از مواد شوینده مناسب و شستشوی سریع می‌تواند از جذب دائمی لکه و تغییر رنگ آنها جلوگیری کند و به حفظ رنگ اصلی فرش کمک می‌کند.