طبق رسم متعارف برای زن در زمان عقد مهریه ای تعیین می شود، به این معنی که مرد تعهد می کند که در ازای ازدواج با زن مالی را به او تقدیم کند. بنابراین صداق که حق زن است، به هیچ عنوان ساقط نخواهد شد، تا جایی که حتی بعد از مرگ زن نیز پابرجاست و ورثه زن می توانند آن را مطالبه کنند. این حق ممکن است عین معین یا پول نقد باشد که اگر پول نقد باشد بعد از مطالبه نیز قیمت مهریه به روز محاسبه خواهد شد.
وارث مهریه زن متوفی چه کسانی هستند؟
مهریه از حقوق و اموال زن به شمار می رود که بعد از فوت او مانند دیگر اموالش به ورثه اش می رسد. ورثه زن افراد زیر هستند:
- زوج: اگر همسر زن تنها ورثه او باشد تمامی ماترک مانند صداق به همسر می رسد و اگر زن به جز همسرش وارث دیگری داشته باشد، مرد بر اساس قوانین انحصار وراثت بخشی از مهریه را به ارث می برد.
- پدر و مادر: اگر پدر و مادر زوجه زنده باشند وارث بخشی از مهریه هستند.
- فرزندان: فرزندان از دیگر وراث هستند که بر اساس سهم خود ارث می برند.
آیا امکان تقسیط در مورد مهریه زن متوفی جود دارد؟ فرقی نمی کند ازدواج صورت گرفته ناشی از عقد دائم باشد یا موقت، در هر صورت صداق قابل مطالبه از طرف خود زوجه یا وراث او می باشد. به طور کل مهریه جزء دارایی زن است که به ورثه می رسد. لذا بعد از مطالبه صداق توسط وراث، اگر زوج تمکن مالی نداشته باشد و نتواند به صورت یکجا مهر را پرداخت کند، می تواند درخواست اعسار بدهد و در صورت پذیرفته شدن اعسار او، پرداخت آن به شکل اقساطی خواهد بود.
نحوه محاسبه مهریه
صداق در صورتی که وجه نقد باشد باید به قیمت روز محاسبه می شود. نحوه محاسبه مهریه سالهای قبل به این صورت است که قیمت شاخص سالانه بانک مرکزی در محاسبه آن در نظر گرفته می شود. مثلا اگر زنی که در سال ۷۰ با مهریه ۵۰۰ هزار تومان عقد کرده و در سال ۱۴۰۲ می خواهد آن را مطالبه کند. زوج در صورتی بری الذمه خواهد شد که قیمت روز آن را پرداخت کند و با پرداخت عینا ۵۰۰ هزار تومان بری الذمه نخواهد شد.
سوالات متداول
آیا بعد از فوت زن مهریه او ساقط می شود؟
صداق از حقوق زن است و به هیچ عنوان ساقط نمی شود، حتی بعد از فوت زن، وراث او می توانند آن را دریافت کنند.
آیا فرزند می تواند مهریه مادر را مطالبه کند؟
بله، فرزند یکی از وراث است که در صورت فوت مادر، می تواند صداق را مطالبه کند.
آیا شوهر وارث مهریه زن متوفی خواهد شد؟
طبق ماده ۹۴۰ قانون مدنی، هر یک از زوجین بعد از مرگ، وارث هم می شوند. در نتیجه بعد از مرگ زن شوهر از مال او ارث می برد و مهریه نیز از جمله اموال زن است که مرد وارث بخشی یا تمام آن خواهد بود.
مدارک لازم جهت مطالبه مهریه توسط وراث
وراث جهت مطالبه صداق باید مدارکی مانند عقدنامه، گواهی حصر وراثت و دادخواست خود را در دادگاه ارائه دهند.
نحوه محاسبه مهریه به چه صورت است؟ نحوه محاسبه مهریه به نرخ روز به این صورت است که شاخص روز بانک مرکزی در محاسبه در نظر گرفته می شود. در این محاسبه از فرمول زیر استفاده خواهد شد. شاخص سال مطالبه بر عدد شاخص سال عقد تقسیم شده و نتیجه کسب شده بر مبلغ مهریه قید شده در سند ازدواج ضرب خواهد شد.