تراشکاری یکی از حرفه‌های قدیمی و پرطرفدار در ایران است که همواره جایگاه ویژه‌ای در صنعت و تولید داشته است. تراشکاران با استفاده از دستگاه‌های تراشکاری، قطعات فلزی و غیرفلزی را شکل داده و به صنایع و کسب‌وکارهای مختلف خدمات ارائه می‌دهند. تراشکاری یک حرفه نیمه صنعتی و هنری است که به دید فنی و ظرافت نیاز دارد.
اما مزایا و معایب شغل تراشکاری چیست؟ درآمد و بازار کار تراشکاری در ایران چگونه است؟ شغل تراشکاری چه جایگاهی در آینده خواهد داشت؟ در این مقاله، قصد داریم با پاسخ به این سوالات، به معرفی بیشتر شغل تراشکاری بپردازیم.
تعریف تراشکاری و انواع خدمات آن
تراشکاری یکی از مهارت‌های مهم صنعتی است که طی آن متریال‌ها براده‌برداری می‌شوند. شغل تراشکار شامل خدمات متعددی است که در ادامه آورده شده است:
- سنگ‌زنی: به فرآیند برداشتن لایه‌های نازک از سطح قطعات فلزی یا غیرفلزی با استفاده از دستگاه‌های سنگ‌زنی گفته می‌شود.
- سوراخکاری: به فرآیند ایجاد سوراخ در قطعات فلزی یا غیرفلزی با استفاده از دستگاه‌های سوراخکاری گفته می‌شود.
- فرزکاری: به فرآیند شکل دادن به قطعات فلزی یا غیرفلزی با استفاده از دستگاه‌های فرزکاری گفته می‌شود.
- تراشکاری: به فرآیند ساخت قطعات دایره‌ای یا خمیده با استفاده از دستگاه‌های تراشکاری گفته می‌شود.
برای کار با دستگاه‌های تراشکاری، نوع دستگاه، نوع قطعه، نوع جنس و شکل مورد نظر تاثیرگذار است. برخی از دستگاه‌های تراشکاری عبارتند از:
- دستگاه تراش ساده: دستگاه تراشکاری کلاسیک که به صورت دستی و توسط تراشکار کنترل می‌شود.
- دستگاه تراش cnc: دستگاه تراشکاری cnc یک ماشین تراش پیشرفته است که با استفاده از کامپیوتر و برنامه‌ریزی کنترل می‌شود.
- دستگاه تراش cnc فرز: دستگاه تراشکاری پیچیده‌ای است که علاوه بر قابلیت‌های دستگاه تراش cnc، قابلیت تراشکاری روی قطعات رو به رو و کنار هم را دارد.
شما می‌توانید جدیدترین فرصت‌های شغلی حرفه تراشکاری را به همراه میزان حقوق و ساعات کاری آن‌ها، در سایت‌های کاریابی مشاهده کنید. برای اطلاعات بیشتر کلیک کنید.
مزایا و معایب شغل تراشکاری
مانند همه مشاغل، شغل تراشکاری نیز دارای مزایای و معایب خاص خود است که در ادامه به برخی از آن‌ها اشاره می‌کنیم:
مزایای شغل تراشکاری
- بازار کار خوب: تقریبا همه صنایع بزرگ و کوچک کشور، به قطعات فلزی نیاز دارند و چه بهتر که بتوان این قطعات را در داخل کشور تولید کرد. بنابراین، تراشکاران می‌توانند با کارخانجات و کسب‌وکارهای مختلف قرارداد بسته و سفارش‌های زیادی دریافت کنند.
- درآمد بالا: اگر تراشکاری ماهر و شناخته شده باشید، می‌توانید درآمد بالایی کسب کنید. همچنین اگر سرمایه کافی برای احداث یک کارگاه تراشکاری را در اختیار داشته باشید، می‌توانید به صورت مستقل فعالیت نموده و با دریافت سفارش کار بیشتر، سود بیشتری کسب کنید.
- امکان راه‌اندازی کسب‌وکار مستقل: تراشکاری یک حرفه است که می‌توانید به صورت خودکفا یا با همکاری دیگران آن را انجام دهید. اگر دستگاه تراشکاری خود را داشته باشید، می‌توانید یک مغازه تراشکاری را راه اندازی کرده و به صورت مستقل کسب و کار خود را اداره کنید.
- خلاقیت در کار: تراشکاری یک حرفه نیمه صنعتی و البته هنری است که به دید فنی و ظرافت نیاز دارد. در این حرفه، شما می‌توانید قطعات زیبا و منحصر به فرد را با استفاده از فلزات و غیرفلزات بسازید و خلاقیت خود را نشان دهید.
معایب شغل تراشکاری
- نیاز به تجربه و تمرین زیاد: تراشکاری یک مهارت است، یعنی یادگیری آن نیازمند به کارگیری آموخته‌ها در عمل است. برای فعالیت در این حوزه به صورت حرفه‌ای، نیاز به کسب تجربه عملی و تمرین زیادی دارید.
- خطرات و آسیب‌های جسمی و شنوایی: کار با دستگاه‌های سنگین و پرسروصدا می‌تواند به شنوایی تراشکاران آسیب برساند. همچنین اگر موارد ایمنی و شرایط استاندارد را رعایت نکنید، ممکن است دچار نقص عضو شوید. برای مثال، اگر دست یا پا یا لباس شما در دستگاه گیر کند، ممکن است باعث جراحت شدید یا حتی قطع عضو شود.
- نوسانات بازار متریال: تراشکاران برای تولید قطعات، به مواد اولیه مختلفی نیازمندند که بسته به جنس و کیفیت قطعه، قیمت‌های متفاوتی دارند. با توجه به نوسانات بازار ایران، تامین این متریال‌ها کار راحتی نیست. برخی اوقات ممکن است قیمت متریال بالا برود یا کمبود پیدا کند و این موضوع باعث افزایش هزینه‌ها و کاهش سود تراشکاران شود.
- سختی کار: تراشکاری یک کار فیزیکی و پرفشار است که نیاز به تمرکز و دقت زیادی دارد. تراشکاران برای انجام کار خود، باید ساعت‌ها با دستگاه‌های صنعتی کار کرده و حتی در فصول گرم و سرد، در معرض دمای نامطلوب کار خود را انجام بدهند. این کار می‌تواند باعث خستگی، استرس، کمبود خواب و مشکلات جسمی متعددی شود.
شرایط و نحوه ورود به رشته تراشکاری
برای ورود به رشته تراشکاری و بازار کار آن، چندین راه وجود دارد. بسته به علاقه، هدف و سطح آمادگی خود، چند روش برای یادگیری این رشته وجود دارد:
دوره آموزشی فنی حرفه‌ای
فنی حرفه‌ای یکی از مراکز معتبر برای یادگیری رشته تراشکاری است. شما می‌توانید در یکی از رشته‌های تراشکاری سازمان فنی و حرفه‌ای ثبت نام کرده و پس از گذراندن ۳ سال آموزش عملی و نظری، گواهینامه تراشکاری درجه ۳ خود را دریافت کنید. سپس می‌توانید به صورت کارآموز در کارگاه‌های تراشکاری به فعالیت پرداخته و تجربه کسب کنید. همچنین می‌توانید به مدت یک سال دوره تراشکاری درجه ۲ را گذرانده و گواهینامه آن را دریافت کنید. برای ثبت نام در این دوره، شما باید دارای مدرک تحصیلی دوره راهنمایی و حداقل سن ۱۵ سال باشید.
کاردانی تراشکاری
در این روش شما پس از گذراندن ۲ سال آموزش عملی و نظری، مدرک فوق دیپلم رشته تراشکاری خود را دریافت خواهید کرد. سپس می‌توانید به مدت ۲ سال دوره لیسانس را گذرانده و مدرک لیسانس یا کارشناسی این رشته را دریافت کنید. برای ثبت نام در این دوره، شما باید دارای مدرک تحصیلی دوره دبیرستان (دیپلم) و حداقل سن ۱۸ سال باشید.
کارشناسی تراشکاری
در این روش شما می‌توانید پس از گذراندن ۴ سال آموزش عملی و نظری، مدرک لیسانس یا کارشناسی رشته تراشکاری را دریافت کنید. برای ثبت نام دوره کارشناسی، مشابه دوره کاردانی، باید دارای مدرک دیپلم و حداقل سن ۱۸ سال باشید.
بازارکار و آینده شغلی رشته تراشکاری در ایران
با توجه به نیاز صنایع و کسب‌وکارهای مختلف به قطعات فلزی و غیرفلزی، بازارکار رشته تراشکاری در ایران وضعیت خوبی دارد. تراشکاران می‌توانند در کارگاه‌ها، کارخانجات، شرکت‌ها، آموزشگاه‌ها و موسسات آموزش تراشکاری فعالیت کنند. همچنین می‌توانید به عنوان یک تراشکار، به صورت خویش‌فرما یا با همکاری دیگران، کسب‌وکار مستقل خود را راه‌انداخته و قطعات سفارشی را تولید و عرضه کنید.
آینده شغلی رشته تراشکاری و جوشکاری نیز با توجه به پیشرفت‌های صنعتی و نوآوری‌های فناورانه، چشم‌انداز بسیار خوبی دارد. با گسترش استفاده از دستگاه‌های تراشکاری، نیاز به تراشکاران ماهر و مسلط به کامپیوتر و برنامه‌ریزی افزایش خواهد یافت.
جمع‌بندی
شغل تراشکاری یک شغل جذاب و پرچالش است که با تلاش و پشتکار می‌توان در آن موفق شد. تراشکاران با تولید قطعات فلزی و غیرفلزی، به صنایع و کسب‌وکارهای مختلف خدمات ارائه می‌دهند. این حرفه مزایا و معایب خاص خود را دارد که در این مقاله به آن‌ها اشاره نمودیم. همانطور که گفته شد، بازارکار و آینده شغلی رشته تراشکاری با توجه به پیشرفت‌های صنعتی و نوآوری‌های فناورانه، با چشم‌انداز خوبی روبرو است.
اگر به این حرفه علاقه دارید و قصد دارید در آن فعالیت کنید، پیشنهاد می‌کنیم که علاوه بر کسب اطلاعات درباره این شغل، با تراشکاران حرفه‌ای و باتجربه نیز صحبت نموده و از تجربیات و نکات تخصصی آن‌ها برای ورود به این حرفه استفاده کنید. سپس با گذراندن دوره آموزشی و کسب مهارت و سابقه، می‌توانید وارد بازار کار تراشکاری شده و درآمد خوبی از این شغل کسب کنید.