زیتروماکس چیست و چه کاربردهایی دارد؟

زیتروماکس نوعی آنتی بیوتیک است که برای درمان عفونت های ناشی از باکتری ها مانند عفونت های تنفسی، عفونت های پوستی، عفونت گوش و بیماری های منتقل شونده از راه جنسی مورد استفاده قرار می گیرد. به طور کلی موارد استفاده از این دارو شامل برونشیت، سینوزیت، پنومونی، فارنژیت، عفونت لوزه، عفونت پوست و عفونت ناحیه تناسلی می شود. توجه داشته باشید که شربت زیتروماکس، عفونت های ویروسی مانند آنفولانزا یا سرماخوردگی را درمان نخواهد کرد. این دارو به صورت قرص و با نام دیگر آزیترومایسین در دسترس است.

سینوزیت:

عفونت مشکل شایعی است که در قسمت های مختلف بدن و در هر سنی ممکن است بروز کند. یکی از عفونت های شایعی که معمولا در فصول سرد سال افراد زیادی را درگیر می کند، عفونت ریه است. این بیماری در تنفس طبیعی اختلال ایجاد کرده و موجب بروز سرفه های شدید و تنگی نفس می شود.

به جز دستگاه تنفسی، عفونت های باکتریایی دیگر ارگان های بدن مثل گوش، دستگاه تناسلی، پوست و… را هم می توانند درگیر کنند. در برخی مواقع عفونت تا حدی پیشرفت کرده است که بدون استفاده از آنتی بیوتیک های مربوطه قابل درمان نیست. در این شرایط پزشک با توجه به ضعف و شدت بیماری، داروی مناسب را برای بیمار تجویز می کند. یکی از این آنتی بیوتیک ها شربت زیتروماکس است که در ادامه قصد داریم با موارد مصرف و همچنین عوارض احتمالی آن آشنا شویم.

برونشیت :

به آماس و التهاب گذرگاه هوا بین بینی و ریه ها گفته می شود. این بیماری به نای و نایژه ها آسیب می رساند. نایژه ها، لوله های هوا هستند که از آنها هوا از ریه ها وارد و خارج می شود.برونشیت می تواند حاد (استمرار کم) یا مزمن (استمرار طولانی) باشد.

پنومونی :

یکی از عفونت های رایج ریه است که در اثر باکتری، ویروس یا قارچ ایجاد می شود. پنومونی و علائم آن می تواند از خفیف تا خیلی شدید متغیر باشد.

فارنژیت ( pharyngitis):

به التهاب و عفونت ناحیه حلق و لوزه ها فارنژیت گفته میشود.

عفونت لوزه:

لوزه ها جزیی از سیستم لنفاوی بدن به شمار می روند که در پشت گلو واقع شده اند. التهاب لوزه ها به دلیل عفونت های ویروسی و یا باکتریایی ایجاد می شود.

شربت زیتروماکس(Zithromax) چیست؟

زیتروماکس (آزیترومایسین) آنتی بیوتیکی است که با باکتری ها مبارزه می کند. این دارو متعلق به گروهی از داروهایی است که به نام آنتی بیوتیک های ماکرولید شناخته می شود.

از لحاظ شیمیایی، زیتروماکس ( Zithromax ) به عنوان آنتی بیوتیک آزالیدی طبقه بندی می شود. این زمانی ایجاد می شود که اتمهای نیتروژن در حلقه لاکتون مولکول erythromycin (یک آنتی بیوتیک دیگر) اضافه می شوند.

نام تجاری:

Azithromycin

موارد مصرف زیتروماکس

-برونشیت

-سینوزیت

-پنومونی سرپایی ( سینه پهلو )

-فارنژیت

-عفونت لوزه

-عفونت پوست

-عفونت بافت نرم

-عفونت ناحیه تناسلی ناشی از کلامیدیا

مکانیسم اثر زیتروماکس

مکانیسم عمل این دارو بر اساس سرکوب شدن سنتز پروتئین باکتریایی است که به عنوان یک نتیجه از اتصال دارو به زیر واحد واحد ریبوزوم ۵۰S و مهار حرکت انتقال پپتید رخ می دهد. مقاومت به این دارو ممکن است رخ دهد و می تواند طبیعی یا غیر طبیعی باشد. سه مکانیسم اساسی مقاومت باکتریایی به این دارو عبارتند از:

۱-تغییرات محل هدف

۲-تغییرات در حمل و نقل آنتی بیوتیک ها

۳-اصلاح آنتی بیوتیک ها

مقدار و نحوه مصرف شربت زیتروماکس

این دارو را دقیقا همان طور که توسط پزشک شما تجویز می شود، مصرف کنید . راهنما های بر روی برچسب داروی خود را خوانده و براساس آن عمل کنید. این دارو در مقادیر بزرگتر و یا کوچکتر از مقدار تجویز و توصیه شده مصرف نکنید . دوز و طول درمان با آزیترومایسین ممکن است برای عفونت های مختلف یکسان نباشد.

-شما می توانید این دارو را با یا بدون خوردن مواد غذایی ، مصرف کنید .

-سوسپانسیون خوراکی (مایع) دارو را قبل از اینکه شما یک دوز را اندازه گیری و مصرف کنید، تکان دهید . داروی مایع را با سرنگ دوز ، و یا با یک قاشق های خاص اندازه گیری دوز و یا فنجان پزشکی ، اندازه گیری کنید . اگر شما یک دستگاه دوز های اندازه گیری را نداشته باشند، از یک داروساز آن را درخواست کنید .

-زیتروماکس را همراه با غذا ، بعد و یا قبل از غذا میتواند مصرف کرده . در صورتی که از سوسپانسیون ، قطره و یا شربت زیتروماکیس استفاده می کنید باید حداقل دو ساعت بعد از صرف غذا مصرف شود .

-این دارو برای تمام دوره تجویز شده ، مصرف کنید . علائم شما ممکن است قبل از اینکه عفونت به طور کامل از بدن شما پاک شود ، بهبود یابد پس به محض احساس بهبودی مصرف دارو را قطع نکنید . نیمه تمام گذاشتن دوره درمان ممکن است خطر ابتلا به عفونت مقاوم به آنتی بیوتیک را افزایش دهد . زیترومکس یک عفونت ویروسی مانند آنفلوآنزا یا سرماخوردگی را نمی تواند درمان کند .

چگونگی مصرف زیتروماکس

جهت درمان برونشیت، فارنژیت، پنومونی و عفونت های پوستی:

بزرگسالان ۱۶ سال و بالاتر: روز اول ۵۰۰ میلی گرم به صورت تک دوز(یک وعده) سپس از روز دوم ۲۵۰ میلی گرم

تک دوز(یک وعده) در روز و راس ساعت معین تا روز پنجم.

جهت درمان عفونت های کلامیدیایی:

بزرگسالان ۱۶ سال و بالاتر: ۱۰۰۰ میلی گرم به صورت یک مقدار واحد.

ایمنی و کارآیی کپسول آزیترومایسین در کودکان زیر ۱۶ سال مشخص نشده است.

نحوه مصرف زیتروماکس برای درمان جوش صورت:

برای درمان جوش معمولا درمان با استفاده از زیتروماکس ۵۰۰ میلی گرم در روز اول آغاز شده و در روزهای بعدی به ۲۵۰ میلی گرم کاهش می یابد.در صورت مقاومت جوش به درمان می توان این میزان را به ۵۰۰ میلی گرم روزانه به مدت ۵ روز ادامه داد . در هر صورت افزایش دوز زیتروماکس تاثیر محسوسی در درمان جوش صورت نداشته و بهتر است از دوزهای پایین استفاده شود . در صورتی که جوش های صورت در زمان مصرف زیتروماکس بهبود یافت ، مصرف دارو را قطع نکنید و دوره درمان را تا آخر ادامه دهید .

عوارض جانبی زیتروماکس

اگر شما نشانه هایی از یک واکنش آلرژیک به آزیترومایسین مانند : راش پوستی یا کهیر ( با یا بدون تب یا درد مفاصل ) ؛ اشکال در تنفس؛ تورم صورت، لب ها، زبان یا گلو ، را مشاهده کردید، با اورژانس پزشکی تماس بگیرید .

در موارد نادر، ممکن است آزیترومایسین باعث یک واکنش شدید پوست شود که اگر به دیگر قسمت های بدن گسترش یابد ، می تواند کشنده باشد . اگر شما یک راش یا بدتر شدن پوست را با تب، تورم غدد، علائم آنفلوانزا، یا سوزن سوزن شدن شدید یا بی حسی داشتید ، برای درمان به متخصص مربوطه مراجعه کنید .

اگر موارد زیر را مشاهده کردید به پزشک خود اطلاع دهید :

-درد معده شدید، اسهال آبکی یا خونی

-سردرد با درد قفسه سینه و سرگیجه شدید، غش ، ضربان قلب سریع یا تپش قلب

-مشکلات کبدی ، تهوع ، درد بالای معده ، خارش ، احساس خستگی ، از دست دادن اشتها ، ادرار تیره ، مدفوع سفالی رنگ ، یرقان ( زردی پوست و چشم )

-واکنش شدید پوست ، تب، گلو درد، تورم صورت و زبان ، سوزش در چشم ، درد پوست و به دنبال آن بثورات پوستی قرمز یا بنفش که در بدن پخش شده است ( به خصوص در صورت و یا قسمت بالای بدن ) و باعث تاول و پوست انداختن شده است.

-اگر کودک شما زیترومکس را مصرف کرد و بی قرار، تحریک پذیر بود و یا استفراغ کرد به پزشک خود اطلاع دهید .

-افراد مسن ممکن است بیشتر احتمال بروز اثرات جانبی بر روی آنها می رود مانند اثر روی ریتم قلب، از جمله ضربان قلب سریع که می تواند تهدید کننده زندگی باشد .

عوارض جانبی شایع زیتروماکس شامل :

*اسهال

*تهوع

*استفراغ

*درد معده

*سردرد

موارد منع مصرف زیتروماکس

از داروی زیتروماکس در موارد زیر نباید استفاده کرد و یا باید طبق تجویز و نظر پزشک متخصص باشد :

-در صورتی که بیماری کبدی دارید.

-در صورت ابتلا به بیماری کلیوی

-در صورت ابتلا به اختلالات ریتم قلب

-اگر سطح پتاسیم در خون شما پایین است

-در صورت ابتلا به بیماری میاستنی گراویس

-در صورتی که باردار هستید و یا قصد بارداری دارید

-در صورتی که در دوران شیردهی هستید

-مصرف زیتروماکس در دوران بارداری(این دارو در گروه B قرار دارد و عوارض مصرف زیتروماکس در دوران بارداری بر روی جنین به صورت کامل مشخص نیست . مصرف این دارو در دوران حاملگی باید با تجویز پزشک باشد . برخی از پزشکان معتقد هستند مصرف آزیترومایسین در دوران بارداری باعث تغییر رنگ دندان جنین تا آخر عمر خواهد شد .)

مصرف زیتروماکس در دوران شیردهی

اثرات این دارو در دوران شیردهی بر روی نوزاد به صورت کامل بررسی نشده است . در دوران شیردهی ، قبل از مصرف دارو و یا شیردادن به نوزاد ، با پزشک خود مشورت نمایید .

چه اتفاقی می افتد اگر شما یک دوز از این دارو را فراموش کنید؟

به محض اینکه شما دوز فراموش شده را به یاد آوردید، آن را مصرف کنید. اگر تقریبا موقع نوبت بعدی مصرف دوز بعدی است، از مصرف دوز فراموش شده اجتناب کنید . برای جبران دوز از دست رفته قبلی در دوز بعدی از داروی اضافه استفاده نکنید.

اگر از این دارو بیش از حد مصرف کنم، چه اتفاقی می افتد؟

-با مراقبت های پزشکی اورژانس ، تماس بگیرید.

تداخلات دارویی زیتروماکس

زیتروماکس می تواند با داروهای زیر تداخلاتی ایجاد کند و سبب بروز عوارضی گردد:

-سیکلوسپورین

-آلکالوئیدهای دیگر

–وارفارین

-تئوفیلین

-دیگوکسین

-داروهای ضد درد آرتریت (به عنوان مثال آمیودارون)

-افاویرنز

-نلفیناویر

-سیزاپراید

-آنتی اسیدها

-تریازولام

-فنتانیل و متادون

-داروهای آنتی سایکوتیک (ضد روانپریشی) مثلا کلوزاپین و هالوپریدول

شیوه نگهداری زیتروماکس

این دارو باید در دمای اتاق به دور از گرما ، رطوبت ، نگهداری شود. هر گونه داروی مایع استفاده نشده را پس از ۱۰ روز ، دور بیندازید .

نکاتی که در رابطه با مصرف شربت زیتروماکس باید بدانید:

-چنانچه قبلا به زردی یا برخی از مشکلات کبدی دچار شده اید، از این دارو استفاده نکنید.

-اگر با مصرف این دارو دچار تورم لب ها و دور چشم، کهیر یا تورم های پوستی، سرگیجه یا غش ناگهانی، ضربان قلب تند یا خس خس سینه یا مشکلات تنفسی شدید، مصرف دارو را قطع کرده و بلافاصله با یک مرکز خدمات اضطراری پزشکی تماس بگیرید. این ها نشانه های داشتن حساسیت به داروست.

-اگر باردار هستید یا قصد بارداری دارید، به پزشک خود بگویید.

-توصیه می شود در دوران شیردهی، تنها با صلاح دید و نظر پزشک از این دارو استفاده شود.

-حتی در صورت احساس بهبودی، دوره درمان را کامل کنید تا عفونت در بدنتان درمان شود. چنانچه پیش از مصرف تمام دارو آن را قطع کنید، علایم بیماری ممکن است برگردد.

-اگر ظرف سه روز از آغاز درمان با شربت زیتروماکس هیچ احساس بهبودی نداشتید، با پزشکتان مشورت کنید.

-قبل از مصرف این دارو، فهرست کلیه داروهای مصرف خود را در اختیار پزشک قرار دهید. ممکن است برخی از داروها با داروی زیتروماکس تداخل داشته باشند.

-در صورتی که مصرف یک نوبت از دارو را فراموش کردید، به محض یادآوری، داروی خود را مصرف کنید. اگر به زمان مصرف بعدی نزدیک هستید، نوبت فراموش شده را رها کنید و به برنامه دارویی خود بازگردید.

-طی درمان با داروی زیتروماکس، از قرار گرفتن در معرض نور خورشید اجتناب کرده و در صورت لزوم از لباس و کرم ضد آفتاب استفاده کنید.

-زیتروماکس را به کودک زیر شش ماه ندهید.

-در صورتیکه مبتلا به بیماری های کلیوی، کبدی و قلبی بوده و یا سطح پتاسیم در خون شما پایین است، قبل از مصرف دارو با پزشک مشورت کنید.

-دارو را دقیقا طبق دستور پزشک، مصرف کنید.

-از آنجاییکه داروی آنتی بیوتیک می تواند باعث اسهال شود؛ اگر مبتلا به اسهال شدید، درباره ادامه مصرف دارو با پزشک مشورت کنید.(بدون مشورت پزشک در زمان مصرف زیتروماکس از داروی ضد اسهال استفاده نکنید .)

-زیتروماکس را می توان با غذا یا بدون آن، مصرف کرد.

-افراد سالمند ممکن است بیشتر در معرض عوارض جانبی این دارو باشند.

-حداقل ۲ ساعت قبل و بعد از مصرف زیتروماکس نباید از داروهای ضد انسداد که حاوی آلومینیوم و یا منیزیم هستند استفاده کنید . همچنین مصرف زیتروماکس می تواند باعث اسهال شود .در صورتی که اسهال خونی دارید حتما با پزشک تماس بگیرید .

– در زمان مصرف زیتروماکس از برنزه کردن پوست و سولاریوم دوری کنید .

منابع : دلگرم